Jakimi elementami wyróżnia się ślub i wesele w Portugalii?
Olá! Swego czasu spędziłam trzy miesiące w słonecznej Lizbonie w ramach wymiany uczniowskiej. Nie ukrywam, że zakochałam się w tym kraju, a przede wszystkim w języku portugalskim. Przez cały mój pobyt w starałam się jak najwięcej dowiedzieć o kulturze i codziennym życiu Portugalczyków.
Podzielę się dzisiaj z Wami informacjami o tradycyjnym ślubie w Portugalii, którymi natomiast podzielili się ze mną portugalscy znajomi.
Z racji, że portugalskiego ślubu często nie zobaczymy na filmach, jak w przypadku amerykańskiego wedding dream, to w słowie wstępu muszę zaznaczyć, że portugalski ślub to ważne wydarzenie rodzinne oraz poskromione wieloma tradycjami. Zatem podobnie jak w Polsce. Co więcej, dla Portugalczyków ważnym elementem podczas zaślubin jest również błogosławieństwo.
Aby przedstawić Wam współczesny obraz portugalskiego ślubu powrócimy na chwilę do przeszłości, aby zrozumieć skąd pochodzą ich ślubne tradycje. To ważne, wiedząc już, że fundamentem portugalskiego ślubu są rodzina i tradycje.
Dawne tradycje weselne w Portugalii
Mówi się, że korzenie tradycji weselnych w Portugalii rozpoczęły się już czasach starożytnych, kiedy to każda z rodzin posiadała konkretną rolę podczas organizacji ślubu.
Zadaniem rodziny panny młodej było wydanie swojej córki, aby powiększyć rodzinny ród oraz przekazać nazwisko następnemu pokoleniu. To po ich stronie leżała również kwestia organizacji zaślubin i przyjęcia weselnego. Natomiast rodzina pana młodego ofiarowała narzeczonym cenny prezent, jak chociażby dom, w którym mogli rozpocząć wspólne życie.
Małżeństwa aranżowane
Tak jak w większości kultur, tak i w Portugalii, przez długi okres czasu wszystkie małżeństwa były aranżowane.
Rodziny z wyższych sfer nawiązywały kontakt z rodzinami tego samego pochodzenia, aby utrzymać szlachetne imię rodu. Natomiast rodziny ze średniej klasy starały się zrobić wszystko, aby ich dziecko wżeniło się w te elitarne towarzystwo.
Co ciekawe, gdy już małżeństwa aranżowane zostały zniesione, to i tak zadaniem pana młodego było poproszenie ojca panny młodej o zgodę na ślub z jego córką. To był symbol portugalskiego błogosławieństwa dla przyszłych małżonków.
Madrinha i padrihno
Ważną kwestią było również wybranie swoje drużby, czyli madrinha i padrihno. Madrinha to świadkowa, a padrinho to świadek - krótka lekcja portugalskiego: wszystkie żeńskie rzeczowniki kończą się na „A”, a męskie na „O” :)
Wybranie ich ma dwojakie zadanie: pierwsze to wspólna droga podczas wesela, czyli po prostu pomoc w obowiązkach, na które nowożeńcy nie mają czasu podczas przyjęcia, a drugie - powierzenie im małżeńskich problemów. Jeśli w ich pożyciu małżeńskim nie będzie się układać, to właśnie drużba powinna czuwać nad ich szczęściem. Dlatego były to najczęściej zaufane osoby, a nie z przypadku.
Radosny hałas
Bliżej już czasom współczesnym była tradycja, że po zakończonej zabawie weselnej na nowożeńców czekał dodatkowo udekorowany samochód.
Dodatkowo, ponieważ oprócz dekoracji kwiatowej, goście weselni dodawali od siebie przedmioty, które zrobią wiele hałasu podczas odjazdu nowożeńców. Był to symbol szczęśliwego rozpoczęcia małżeństwa. Podobnie jak w amerykańskich filmach :)
Wypasiony prezent od rodziców
Wspominałam, że tradycją było ofiarowanie nowożeńcom nowego domu przez rodzinę pana młodego. Ta tradycja zrodziła dwa kolejne zwyczaje.
Pierwszy z nich zakładał, że państwo młodzi spędzą pierwszą noc w nowym domu i już w nim zamieszkają. Dlatego wejście panny młodej w progi ofiarowanego mieszkania było skrupulatnie obserwowane, ponieważ tylko jej płynne przejście - bez potknięcia czy upadku - symbolizowało szczęście w pożyciu małżeńskim.
Co więcej, pierwsza noc w nowym domu oznaczała również skonsumowanie małżeństwa i było to publicznym faktem.
Drugą tradycją były prezenty w postaci wyposażenia gospodarstwa domowego. Wiedząc, że nowożeńcy otrzymają dom w prezencie, goście wręczali im wszelkie przedmioty użytku domowego, jak zastawa czy urządzenia kuchenne, a nawet drobne meble.
Współczesne wesele w Portugalii
Trzeba przyznać, że współcześnie rodzina nadal pozostaje nieodłącznym elementem zapewniającym szczęście nowożeńców już od początku przygotowań. W przygotowania ślubne zaangażowana jest cała rodzina, a jak powszechnie wiadomo, portugalskie rodziny są liczne. Lista gości najczęściej składa się z około 150 - i wzwyż - zaproszonych osób.
Obecnie nie ma już podziału z przeszłości, gdzie rodzina panny młodej ponosiła koszty ślubu i wesela, a rodzina pana młodego - koszty cennego prezentu.
Nadal jednak pielęgnuje się tradycję błogosławieństwa w niektórych domach. Odbywa się podobnie jak wcześniej - przyszły mąż prosi ojca panny młodej o jego pozwolenie, a jego potwierdzenie stanowi automatycznie pobłogosławienie ich przyszłego małżeństwa. Coraz częściej jednak po prostu ogłasza się potencjalnym gościom zaręczyny i przyszły ślub narzeczonych w towarzystwie najbliższej rodziny. Jej obecność podczas spotkania stanowi sama w sobie błogosławieństwo dla ich związku.
Gdy mowa o gościach weselnych, to myślimy również o prezentach. Tak jak wspominałam, współcześnie na ma podziału ról podczas organizacji ślubu, dlatego też, zmieniło się podejście do prezentów weselnych. Najczęstszą pomocą podczas poszukiwań prezentu ślubnego przez gości jest tzw. wedding registry - przeczytać możecie więcej w artykule o amerykańskim ślubie.
Jeśli jednak nie stworzą tej listy bądź zestaw prezentów jest dość krótki w porównaniu do listy gości, to po prostu wręcza się kopertę z gotówką. Gotówka ta wręczana est najczęściej z myślą o pokryciu kosztów miesiąca miodowego nowożeńców bądź aby wspomóc ich w wyposażeniu pierwszego mieszkania.
Wybór madrinha oraz padrinho nadal jest ważnym elementem, podobnie jak w przeszłości. Ogólnie najbliżsi przyjaciele i rodzina nadal stanowią fundamentalny aspekt życia każdego z Portugalczyków, dlatego też i współcześnie wesele jest naprawdę rodzinnym wydarzeniem.
Zaślubiny
W Portugalii zaślubiny odbywają się najczęściej w kościele bądź katedrze, późnym popołudniem. Portugalczycy słyną z pozytywnego podejścia do życia, przez co zdarza im się lekko spóźnić na spotkania. Podobnie jest w przypadku ślubu - tradycją jest, aby panna młoda spóźniła się na swój ślub, nawet jeśli pojawi się o czasie przed kościołem.
Do kościoła, podobnie jak w Polsce, pierwsi wchodzą goście weselni. Później pan młody ze swoją drużbą. Gdy panna młoda przytrzyma w napięciu pana młodego oczekiwaniem na siebie, to rozpoczyna się tradycyjna uroczystość. Panna młoda jest prowadzona do ołtarza przez ojca lub matkę w towarzystwie melodii marszu weselnego. To ciekawe, ponieważ w większości krajów europejskich marsz weselny zostaje zagrany na końcu uroczystości podczas oficjalnego wyjścia nowożeńców.
Wesele
Portugalczycy kochają się w świetle świec oraz pięknym oświetleniu nocą, dlatego wesele rozpoczyna się często dopiero około 20.00 (wieczorem) i trwa do białego rana. Najważniejszym elementem portugalskiego wesela nie są tańce, a tradycyjne potrawy!
Nic dziwnego, ponieważ tradycyjne jedzenie jest fundamentalną częścią kultury portugalskiej :)
Z racji, że wesele rozpoczyna się późną porą, gości weselnych wita zawsze ciepły posiłek na sali weselnej. Składa się on zarówno z tradycyjnych dań mięsnych, jak i rybnych - u Portugalczyków króluje tzw. bacalhau, czyli suszony dorsz. Jednak największą atrakcją, jeśli chodzi o jedzenie na portugalskich ślubach, są tzw. bufety regionalne. Towarzyszą one gościom aż do białego rana, a składają się tradycyjnych deserów, jak słynne Pasteis de Belem (ciasteczka z nadzieniem budyniowym) oraz regionalnych serów. W towarzystwie serów podawane są również winogrona oraz różne style chorizo, kiełbasy i szeroki wachlarz wędlin, takich jak szynka na tradycyjnych drewnianych deskach.
Na niemal każdym portugalskim weselu spotkacie również drink bar, dostępny od pierwszej godziny wesela do białego rana. Portugalczycy lubują się po prostu w różnego rodzaju trunkach. W odróżnieniu od polskich ślubów, na stołach królują częściej wina oraz piwa niż wódka weselna.
Gdy nastanie biały ranek, nowożeńcy nie spędzają już raczej pierwszej nocy w domu ofiarowanym przez rodziców pana młodego. Zostają w apartamencie, który otrzymali w ramach prezentu ślubnego przez hotel czy wracają już do swojego mieszkania sprzed ślubu. Przez to kwestia konsumpcji małżeństwa nie pozostaje już kwestią publiczną - zerwano z tym faktem wraz z porzuceniem tradycji zakupu domu dla nowożeńców jako prezentu ślubnego.
Rodzina i tradycje to fundament portugalskiego wesela. Świętowanie tego ważnego dnia wygląda podobnie do Naszych, gdzie cieszy się towarzystwem najbliższych do białego rana. I choć w Portugalii bardziej stawia się na tradycyjne potrawy niż tańce, to Nasze społeczeństwa również przywiązuje ogromną wagę do wartości rodziny, która tego dnia staje się jeszcze silniejsza :)
