Jak żyć z perfekcjonistą?

Anna Żaczek

W wielu dziedzinach naszego życia dążymy do osiągnięcia jak najlepszych wyników. Jeśli się nie uda, odpuszczamy i podejmujemy kolejne działania. Takie zachowania są typowe dla większości osób.

Istnieją jednak perfekcjoniści, którym trudno pogodzić się z myślą, że coś nie jest idealne. Bywają dla siebie nadmiernie wymagający, ale przy tym również uciążliwi dla otoczenia. Jak żyć z perfekcjonistą w związku?

Perfekcjoniści w pracy

Perfekcjonizm to wewnętrzny przymus bycia najlepszym we wszystkim. Zdaniem psychologów, wynika on z lęku przed światem, który — zdaniem perfekcjonisty — można opanować wyłącznie poprzez dokładne wykonywanie zadań, niepozostawianie niczego niedokończonego, skrupulatne wykonywanie każdej czynności, niepopełnianie błędów.

Perfekcjoniści ochoczo biorą coraz więcej zadań na siebie, ale przy tym mówią głośno, że tylko oni dobrze pracują w tej firmie. Skutkuje to stopniowym pogorszeniem stosunków towarzyskich w pracy i w życiu prywatnym. Kiedy coś perfekcjoniście nie wychodzi, wówczas reaguje on nieadekwatnie do sytuacji — krzyczy lub stosuje agresję słowną.

Perfekcjoniści w związku

Perfekcjonista kładzie nacisk również na skrupulatne wypełnianie ról, jakie mu przychodzi pełnić w życiu. Rola dziecka — już od najwcześniejszych momentów życia stara się wszystko zrobić, o co proszą dorośli, jeśli się nie udaje, wpada w panikę, jest płaczliwe, a nawet histeryczne. Później również wiele wymaga od siebie, pełniąc w dorosłym życiu rolę dziewczyny/chłopaka, następnie żony/męża, matki i ojca. Chcąc zrobić wszystko jak najlepiej, nie potrafi określić priorytetów dla siebie i rodziny. Prowadzi to do nadmiernych wymagań nie tylko wobec siebie, ale doprowadza do frustracji i zniechęcenia swojego towarzysza życia, rodzinę, a nawet przyjaciół. Ma również duże wymagania wobec dzieci.

Przykładowo, przygotowanie perfekcyjnego przyjęcia wymaga dużo czasu, skupienia i stresu dla niego samego, jak i dla rodziny. Taka osoba wiecznie boi się, że nie zdąży wykonać na czas wielu rzeczy, że nie uda się jedzenie, że zastawa na stole jest za mało elegancka, że ktoś się spóźni i drętwieje z przerażenia na myśl o jakiejkolwiek krytyce. Drobnymi szczegółami zamęcza wszystkich dookoła, domaga się pochwał, a jeśli coś się nie uda, rozpamiętuje tygodniami.

Partner oraz rodzina rzadko odwdzięczają się perfekcjoniście, ponieważ nie potrafią sprostać jej wymaganiom. Perfekcyjne dążenie do wykonywania zadań na wysokim poziomie powoduje brak czasu dla siebie i dla rodziny, bo perfekcjonista nie położy się spać, dopóki nie posprząta kuchni, nie pójdzie spontanicznie z partnerem do łóżka, dopóki nie poprawi każdego załamka na pościeli, nie pojedzie na wycieczkę, dopóki nie zrobi prania, sprzątania, wietrzenia i wielu czynności, które tak naprawdę mógłby wykonać w innym czasie. Zdarza się, że perfekcjonizm przechodzi w obsesję, a czasami może zakończyć się depresją, wówczas należy szukać pomocy u lekarza specjalisty.

Dobre strony perfekcjonizmu

Perfekcjoniści doskonale planują codzienne czynności, co ułatwia funkcjonowanie rodziny, mają piękne zadbane domy (chociaż niechętnie widzą w nich gości, którzy mogą zaburzyć stworzony przez nich  idealny ład i prządek). Wykonują wiele dodatkowych zadań, są dobrymi pracownikami i na ogół dobrze radzą sobie z punktualnością. Są uporządkowani i dobrze zorganizowani. Wymagają wiele od swoich dzieci, uczą ich porządku, dbają o dyscyplinę, ale wszystko się układa do czasu, kiedy inni nie mogą wywiązać się ze stawianych im wygórowanych oczekiwań.

Jeśli Twoją partnerką lub partnerem jest perfekcjonista…

 

• Doceń jego starania (nie przesadnie), ale również jasno mów o stresujących sytuacjach, kiedy wymagania przerastają Cię i Twoją rodzinę (a często są to oczekiwania na granicy możliwości);
• Nie krytykuj, a staraj się zrozumieć, z czego wynika perfekcjonizm partnerki/partnera (brak poparcia społecznego może prowadzić do depresji, nerwic, chorób somatycznych);
• Staraj się tłumaczyć drugiej osobie, że nie zawsze jest najważniejsze, jaki efekt uzyska w konkretnej sytuacji;
• Powtarzaj słowa: „Nie musisz być idealny, żeby ludzie cię szanowali”, „Popełnianie błędów jest rzeczą normalną i każdemu się zdarza. Jest również drogą do poznawania świata”;
• Staraj się pokazać hierarchię spraw w związku (zabiegaj o to, byście spędzali, jak najwięcej czasu ze sobą, perfekcjonizm często oddala od siebie ludzi); 
• Zastanów się, czy sama/sam nie wspierasz działań perfekcyjnych (nieustanne chwalenie, że wszystko jest wykonane idealnie, wzmaga myślenie perfekcjonisty: „A może mogę to zrobić jeszcze lepiej?”).

 

Miłość dwojga musi pokonywać wiele barier, jeśli nauczysz się tolerować perfekcjonizm drugiej osoby, ale jednocześnie głośno mówić o swoich odczuciach i wspólnie podejmiecie pracę nad związkiem, zapewne  stworzycie szczęśliwą rodzinę.

Komentarze